İç kulakta denge sorunlarına yol açan bir durumdur. Periferik vertigo aniden başlayabilir. Baş dönmesi, bulantı ve denge kaybı gibi belirtilere neden olabilir. Genellikle iç kulaktaki kristallerin hareketiyle ilişkilidir ve genellikle yavaşça kaybolur. Tedavi seçenekleri arasında fizik tedavi, ilaçlar ve denge egzersizleri bulunabilir. Hastanın semptomlarının tekrar etmesini önlemek için belirtilere yönelik tedaviler uygulanır.
Periferik Vertigo Belirtileri
Ani ve şiddetli baş dönmesi hissi, en belirgin periferik vertigo belirtisidir. Kişi kendi döndüğüne veya etrafındaki nesnelerin döndüğüne dair bir algıya sahip olabilir. Nistagmus gözlerin istemsiz ve ritmik bir şekilde hareket etmesi olarak tanımlanır. Bu durum, bir diğer belirtisidir. Gözler genellikle yatay bir şekilde sallanır. Şiddetli baş dönmesi ve denge kaybı, mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir.
Yürürken veya ayakta dururken denge kaybı hissi yaygındır. Günlük aktiviteleri yerine getirmeyi zorlaştırabilir. Bazı durumlarda, kulak çınlaması veya işitme kaybı da görülebilir. Bazı hastalarda baş ağrısı da ortaya çıkabilir, ancak bu belirti her zaman görülmeyebilir. Belirtiler, semptomların şiddeti ve süresi kişiden kişiye değişebilir. Eğer periferik vertigo belirtileri yaşıyorsanız, bir kulak burun boğaz uzmanına başvurmanız önemlidir. Tedavi, altta yatan nedenin belirlenmesine ve semptomların hafifletilmesine yönelik olacaktır.
Periferik Vertigo Risk Faktörleri
İleri yaş, iç kulakta dengeyi sağlayan yapıların işlevini etkileyebilir. Periferik vertigo riskini artırır. İç kulakta bulunan vestibüler sistemdeki problemler riski artırır. Bunlar arasında Meniere hastalığı, benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) gibi durumlar bulunur. Kafa travması, iç kulağın veya vestibüler sistemdeki diğer yapıların zarar görmesine neden olabilir ve bu da riski artırır. Bazı otoimmün hastalıklar, iç kulağa veya vestibüler sistemdeki diğer yapısal bileşenlere zarar verir ve riski artırır.
Bazı ilaçlar, iç kulak fonksiyonunu etkileyebilir ve riski artırır. Özellikle ototoksik ilaçlar, iç kulağa zarar verebilir ve semptomlara yol açar. Genetik faktörler riski artırabilir. Stres ve anksiyete, denge sistemi üzerinde olumsuz etkiler yapabilir. Semptomları tetikleyebilir veya kötüleştirebilir. Risk faktörleri kişiden kişiye değişebilir ve bazı durumlar daha fazla risk taşıyabilir. Bir kişi periferik vertigo semptomları yaşıyorsa veya risk altında olduğunu düşünüyorsa, bir kbb uzmanına danışması önemlidir.
Periferik Vertigo Tedavi Yöntemleri
Baş dönmesi ve bulantıyı kontrol etmek için reçeteli ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar kusmayı önleyici ve dengeyi kontrol eden bölgedeki aktiviteyi azaltan ilaçlardır. Fizyoterapist tarafından yönlendirilen denge egzersizleri dengeyi artırmaya yardımcı olur.
Aynı zamanda semptomları azaltmaya yardımcı olabilir. Epley manevrası BPPV (Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo) durumunda kullanılan bir manevradır. Kulak içindeki serbest kalan kalsiyum parçacıklarının yerine oturmasına yardımcı olur. Brandt-Daroff egzersizleri BPPV semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilecek bir dizi ev egzersizidir. Bu egzersizler, baş dönmesini ve denge kaybını azaltmaya yöneliktir.
Bazı yiyeceklerin, kafein veya alkol gibi, baş dönmesi semptomlarını artıracağı bilinir. Bu nedenle, semptomları azaltmak için uygun bir diyet ve hayat tarzı değişikliği yapılabilir. Nadiren, semptomları kontrol etmek için cerrahi müdahale gerekebilir. Bu genellikle diğer tedavi yöntemlerinin etkisiz olduğu durumlarda tercih edilir. Periferik vertigo tedavisi, semptomların nedenlerine ve hastanın sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, semptomları olan herkesin bir kulak burun boğaz uzmanına danışması önemlidir.
